Freelance: Özgürlük ve Esneklik İçin Yeni Bir İş Modeli
recmentor, Kasım 2023
Günümüzde birçok insan, geleneksel ofis ortamının sınırlamalarından kaçınmak, daha fazla özgürlük ve esneklik arayışıyla freelance çalışmayı tercih etmektedir. Teknolojinin gelişimi ve internetin hayatımızın bir parçası haline gelmesi, freelance çalışma modelinin daha da yaygınlaşmasını sağlamıştır. Bu blog yazısında, freelance çalışmanın ne olduğunu ve avantajlarını ele alacağız.
Freelance çalışma, bağımsız olarak çalışmak ve farklı müşterilere hizmet vermek anlamına gelir. Bir freelancer olarak, spesifik becerilere ve uzmanlığa sahip olduğunuz alanda projeler üstlenir ve müşterilerinizle doğrudan çalışırsınız. İşe alım, insan kaynakları, grafik tasarım, yazılım geliştirme, içerik üretimi, pazarlama veya danışmanlık gibi alanlardan en az birinde uzmansanız, freelance çalışma hem size iş ve yaşam dengesini sağlama hem de sınırını kişisel performansınızın belirleyeceği bir gelir elde etme imkanı sunar.
Siz de Recmentor’ün mentor havuzuna katılarak, insan kaynakları ve işe alım konularında ki uzmanlığınızı veya iş hayatındaki networkünüzü gelire çevirebilir, kendi işinizin patronu olabilirsiniz!
Freelance çalışmanın birçok avantajı vardır. İşte bunlardan bazıları:
- Esneklik: En önemli avantajlardan biri, zamanınızı ve çalışma saatlerinizi kendiniz belirleyebilme özgürlüğüdür. Geleneksel bir ofiste çalışanlara kıyasla, freelancer olarak çalışmak size iş ve kişisel hayat arasında daha iyi bir denge sağlar.
- Gelir Çeşitliliği: Birden fazla müşteriyle çalışmak, gelirinizi çeşitlendirir ve tek bir işverene bağımlılığınızı azaltır. Bu şekilde, işinizin riskini dağıtarak finansal güvence sağlayabilirsiniz.
- Kendi Patronunuz Olma: Freelance çalışma, kendi işinizin patronu olmanız anlamına gelir. İşleri nasıl yapacağınızı, hangi projeleri kabul edeceğinizi ve çalışma şartlarınızı belirleme özgürlüğüne sahip olursunuz.
- Küresel İş İmkanları: İnternet sayesinde dünya çapında müşterilere hizmet verebilirsiniz. Coğrafi konumunuzun sınırlamalarını aşarak, farklı ülkelerdeki müşterilerle çalışabilir ve uluslararası iş deneyimi elde edebilirsiniz.
Serbest Meslek Makbuzu Nedir? Kimler Kullanabilir?
recmentor, Ocak 2024
Freelance(serbest) çalışanlar, uzmanlıkları çerçevesinde gerçekleştirdikleri ticari faaliyetler üzerinden gelir vergisi ve katma değer vergisi ödemek zorundadır.
- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre, gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. (GVK Md. 1)
- Gelir vergisine tabi gelir unsurları; ticarî kazanç, ziraî kazanç, ücret, serbest meslek kazancı, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan oluşmaktadır. (GVK Md. 2)
- Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. (KDVK Md. 1/1)
Verginin ödenme şekli gider pusulası, fatura ve serbest meslek makbuzu gibi farklı seçenekler olarak gerçekleşebilmektedir. Serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için düzenlediği belge ise genellikle serbest meslek makbuzudur. Peki serbest meslek erbabı kimlerdir? Kimler serbest meslek makbuzu kesmelidir? Bu konuları detaylıca inceledik ve bu yazıyı sizler için hazırladık:
Serbest Meslek Erbabı Kimlerdir?
Gelir Vergisi Kanunu'nun 66. maddesine göre serbest meslek erbabı şu şekilde tanımlanmıştır: “Serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.”
Buna göre; kendi nam ve hesabına, mutad(birbirini tekrar eden faaliyetler) meslek halinde faaliyette bulunan kişiler serbest meslek erbabı olarak adlandırılır. Bu tür faaliyetler genel olarak mesleki bilgiye dayanan ve kişisel çaba gerektiren işler olarak tanımlanmaktadır. Avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, kimyager, noter, serbest öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, rehber ve sağlık memuru vb. kişiler serbest meslek erbabıdır.
Belge Düzenleme Zorunluluğu
Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.(VUK Md. 236)
Tüm bu açıklamalar çerçevesinde, Recmentor aracılığıyla gelir elde eden mentorler, uzmanlıkları çerçevesinde gerçekleştirdikleri serbest meslek(danışmanlık) faaliyetleri üzerinden vergi ödemek zorundadır. Serbest meslek faaliyetinin belgelenme şekli, arızi olması durumunda gider pusulası ile, devamlılık arz etmesi durumunda ise serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmelidir. Recmentor üzerinden yapılacak olan işlemler devamlılık arz edeceğinden dolayı, bu işlemlerin serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Kesilir?
Serbest meslek makbuzunun düzenlenebilmesi için belirli aşamaların tamamlanması gerekir. Bu aşamalar:
- Vergi dairesine giderek serbest meslek mükellefiyeti alınmalıdır.
- 2023 yılı ile birlikte, serbest meslek makbuzu mükellefi olanlar herhangi bir ciroya bakılmaksızın e-serbest meslek makbuzu kullanmalıdır. Faaliyete başladıktan sonra 3 ay içerisinde e-SMM geçişi tamamlanmalıdır. Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları vasıtası ile alınacak e-imza ya da mali mühür ile serbest meslek makbuzuna geçiş yapılabilmektedir.
- E-serbest meslek makbuzu(e-SMM) süreçleri gib.gov.tr veya bu hizmeti sağlayan özel entegratör programlar sayesinde kolayca takip edilebilmektedir.
- Makbuzun içeriği doğru bir şekilde doldurulmalıdır
- Düzenlenen makbuzun müşteriye teslimi sağlanmalıdır.
E-Serbest Meslek Makbuzu(e-SMM) Üzerinde Hangi Bilgiler Olmalıdır?
E-Serbest Meslek Makbuzu(e-SMM) hazırlanırken aşağıdaki bilgilere ihtiyacınız olacaktır:
- Serbest meslek erbabının isim, adres, vergi dairesi bilgileri,
- Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarası ya da TC kimlik numarası,
- Müşterinin isim ya da unvanı, adresi, kişi vergi mükellefi ise vergi dairesi bilgisi, vergi kimlik numarası veya TC kimlik numarası,
- Alınacak ödemenin miktarı, KDV ve stopaj bilgileri,
- Belge numarası,
- Belgenin düzenlenme tarihi
E-Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Hesaplanır?
e-SMM hesaplmasında en önemli konu stopaj(gelir vergisi) ile KDV hesaplamasıdır. Buradaki stopaj bedeli brüt tutar üzerinden %20 olarak hesaplanırken, KDV oranı %20 olarak hesaplanır. Stopaj(gelir vergisi), müşterinin sizin adınıza muhtasar beyanname ile birlikte vergi dairesine ödediği bedeldir. KDV ise sizin tarafınızdan vergi dairesine ödenir.
e-SMM hesaplamasını aşağıdaki örnekle açıklayabiliriz:
Bir faaliyet karşısında müşterisinden 1.000 TL tahsil edecek bir serbest meslek erbabının e-SMM hesaplaması için:
| Brüt Ücret | A | 1000,00 | |
| Stopaj (%20) | B | A * Stopaj Oranı | 200,00 |
| Net Ücret | C | A-B | 800,00 |
| KDV (%20) | D | A*KDV Oranı | 200,00 |
| Tahsil Edilecek Tutar | E | C+D | 1000,00 |
recmentor, Nisan 2024
Online mülakatlar, geleneksel yüz yüze mülakatlara kıyasla bir dizi avantaja sahiptir:
- Zaman ve Yer Bağımsızlığı: Online mülakatlar, mülakat katılımcıları için zaman ve mekan bağımsızlığı sağlar. Katılımcılar, mülakatı istedikleri zaman ve istedikleri yerden gerçekleştirebilirler. Bu, hem işverenlerin hem de adayların esneklik sağlar.
- Maliyet Tasarrufu: Online mülakatlar, geleneksel mülakatlara kıyasla maliyet açısından daha ekonomiktir. Yüz yüze mülakatlar için seyahat masrafları, konaklama, ve zaman kaybı gibi maliyetlerden tasarruf edilir.
- Geniş Aday Havuzu: Online mülakatlar, coğrafi kısıtlamaları ortadan kaldırarak daha geniş bir aday havuzuna erişim sağlar. İşverenler, dünyanın herhangi bir yerindeki yetenekleri çekebilir ve değerlendirebilirler.
- Teknolojik Altyapı: Online mülakatlar, teknolojik altyapı gerektirir ve çeşitli platformlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bu, işverenlerin modern teknolojiyi kullanarak mülakat sürecini daha etkili hale getirmesini sağlar.
- Kayıt ve Değerlendirme Kolaylığı: Online mülakatlar, dijital platformlar aracılığıyla kaydedilebilir ve daha sonra incelenebilir. Bu, mülakat sürecinin daha objektif bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanır.
- Daha Hızlı Süreç: Online mülakatlar genellikle daha hızlı bir süreç sunar. Geleneksel mülakatlara kıyasla randevulaşma, seyahat düzenlemeleri gibi zaman alıcı adımları atlamak, sürecin hızlanmasını sağlar.
- Çevre Dostu: Online mülakatlar, seyahat etme gereksinimini azaltarak çevre dostu bir seçenektir. Bu, karbon ayak izini azaltmaya yardımcı olur.